Εκδόσεις - Γαβριηλίδης
Σειρά: Ελληνική ποίηση
σελ. 48
διαστ. 14.5 x 21.5
ISBN: ISBN 978-960-576-651-1
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Το ένατο βιβλίο της Ασημίνας Ξηρογιάννη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης. Το βιβλίο αποτελείται από τρία μέρη :το πρώτο φέρει τον τίτλο «Κυτταρική μέθη»,το δεύτερο «Μπρος στο αρχικό ερέθισμα»,το τρίτο «Ονείρων γειωμένη νάρκη».Μετά το υβριδικό βιβλίο «23 μέρες»,που διερευνούσε το πώς γράφονται τα ποιήματα ,ή πώς από το αρχικό ερέθισμα περνάμε στο ποίημα,η ποιήτρια επιστρέφει στην ποίηση.Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου («Μπρος στο αρχικό ερέθισμα»)ωστόσο περιέχονται ποιήματα ποιητικής που θυμίζουν το σκεπτικό του «23 μέρες»
ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ
ΦΟΒΟΣ
Πεθαίνουν ποτέ τ' αστέρια;
Φταίει ίσως που σχεδόν ασπρίσαν τα μαλλιά σου
Μα εγώ θα πάρω μόνο δύο φέτες της φθοράς σου
Ίσα που να τις βάλω μες στο ποίημα.
Η μαγιά μου για την αναδιάρθρωση του κόσμου
Λίγη φθορά για γούρι.
Έτσι για να 'μαι περήφανη που παντρεύτηκα το χάος,
αλλά δεν αφανίστηκα απ' αυτό, ωστόσο.
"Ησύχασε...μια απλή γρίπη είναι μωρό μου", είπες.
❃ ❃ ❃ ❃
ΛΕΞΕΙΣ
φωνή δεν έχουν
όμως φωνάζουν
αν τις αγαπάς
Κι όταν τις σιωπάς θεριεύουν.
Φτάνει μόνο πάνω στο σώμα τους να περπατάς.
Χωρίς αναπνοή να τις διανύεις.
Να εναποθέτεις σ΄αυτές τις ελπίδες σου.
❃ ❃ ❃ ❃
Αίσθηση
Αιωρούμαστε ανάμεσα στα σύννεφα
Φαντάσματα με δάχτυλα μαύρα από καπνό
Ψάχνουμε τις λέξεις για το κενό,
κι αυτές να μην έρχονται,
κι ας είναι το βλέμμα μας καινό.
Το ποίημα είναι παρόν
Το ποίημα λείπει.
Μένει η λύπη
Να μας γλύφει το θυμό.
❃ ❃ ❃ ❃
ΝΕΑ ΖΩΗ
Τώρα πια δεν είναι εύθραυστη η ζωή σου
Γέμισε αντρικά σώματα
κραυγές οδύνης νυχτερινές
και τραχιά αγγίγματα
Τώρα πια η ζωή σου προχωράει
χωρίς την αύρα εκείνη του ανείπωτου
χωρίς την θλίψη εκείνη των πρωινών.
❃ ❃ ❃ ❃
ΚΑΒΑΦΗΣ
Πέταξαν τις στάχτες σου στη θάλασσα;
Η σάπισες κι εσύ μ ' όλους τους άλλους;
Θα συνάντησες πολλούς σ εκείνο το μακρινό σου ταξίδι
που δε είχαν καν ακούσει το όνομά σου.
Θα συνάντησες κι άλλους που έπιναν νερό στ' όνομά σου.
Τι κι αν δεν πήρες Νομπελ.
Πήρες όμως αγάπη από τους ανθρώπους
Και που δεν μεταφράστηκες
Κι από ποιόν δεν διαβάστηκες.
Και σίγουρα θα κουραζόσουν από τις ατέρμονες αναλύσεις τους
τις ενδελεχείς αποτιμήσεις της Τέχνης σου
τις ευρηματικές διδακτορικές διατριβές όλων των ''ειδημόνων''.
Αποσυναρμολογούν και συναρμολογούν τους στίχους σου
οι κάθε λογής καβαφιστές και καβαφολόγοι.
Σε βάλαν χειρουργείο κανονικά καημένε μου Καβάφη.
Χωρίς περίσκεψη
Χωρίς αιδώ.
Χωρίς καν να έχουν νιώσει το άρωμα που η ποίησή σου αποπνέει.
Mε την κρυφή ελπίδα να ξεψυχήσεις στα δικά τους χέρια την ώρα της εγχείρισης
(για να 'χουν έπειτα να καυχιούνται πως γνώριζαν μόνοι αυτοί καλά τον ένδοξο νεκρό)
Και τώρα βρέθηκε και κάποιος να πει δημόσια πως δεν άξιζες.
Επιστρατεύοντας πλήθος επιχειρημάτων
Για να καταρρίψει τον μύθο
Για να αποδείξει περίτρανα πως« η ποικίλη δράση των στοχαστικώνπροσαρμογών »
είναι τελικά μια ουτοπία.
Πως όλα σχετικά με σένα ήταν πολύ κακό για το τίποτα.
Ξέρω πως αν τον είχες απέναντί σου,
θα τον κοιτούσες βαθιά μέσα στα μάτια.
Θα του έκλεινες έπειτα πονηρά το μάτι
χτυπώντας τον ελαφρά στον ώμο
και με γενναιόδωρη διάθεση θα του ψιθύριζες:
«Eίναι κι αυτή μια στάσις .Νιώθεται.»
Και θα το εννοούσες.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η Ασημίνα Ξηρογιάννη γεννήθηκε το 1975 και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Kλασσική Φιλολογία και Θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Υποκριτική στο Θέατρο-Εργαστήριο. Διδάσκει Θεατρική Αγωγή στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και εργάζεται ως εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού. Παράλληλα παραδίδει μαθήματα Γλώσσας και Λογοτεχνίας καθώς και Θεωρίας και Ιστορίας Θεάτρου.Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα Γαλλικά,Αγγλικά και Ισπανικά.
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ
(2017) Δοκιμάζοντας το ποίημα, Εκδόσεις Βακχικόν(2017) Λίγη φθορά για γούρι, Γαβριηλίδης(2015) 23 μέρες, Γαβριηλίδης(2015) Οντισιόν, Εκδόσεις Βακχικόν(2015) Οντισιόν, Εκδόσεις Βακχικόν(2013) Εποχή μου είναι η ποίηση, Γαβριηλίδης(2011)Κυκλοφορεί και στα Γαλλικά , Πληγές, Γαβριηλίδης(2010)Το σώμα του έγινε σκιά, Ανατολικός(2009) Η προφητεία του ανέμου, Δωδώνη Συμμετοχή σε συλλογικά έργα(2015) Μονόλογοι συγγραφέων, Εκδόσεις Βακχικόν [ανθολόγηση, κείμενα](2015) Μονόλογοι συγγραφέων, Εκδόσεις Βακχικόν [ανθολόγηση, κείμενα](2012) Ανθολογία ποίησης και γραπτού λόγου, Παππά, Βασιλική Β.(2012) Ποιητές στη σκιά, Γαβριηλίδης Λοιποί τίτλοι(2017) Το θέατρο στην ποίηση, Momentum [ανθολόγηση, επιμέλεια]
ΚΡΙΤΙΚΗ
i.Μικρό σημείωμα για το «Λίγη Φθορά για Γούρι»
Γράφει ο Κ. Θ. Ριζάκης // *
Μπρος στο αρχικό ερέθισμα, κυτταρική μια μέθη, ονείρων γειωμένη νάρκη θα ξυπνά. «Πεθαίνουν ποτέ τ’ αστέρια;» Δεδηλωμένη ξενύχτης στην κάθε προσιτή ποτέ προσποιητή ποιητικήν αλήθεια της η Ασημίνα Ξηρογιάννη, ορκισμένη σκηνοθέτις τής του έρωτος των λέξεων περιπετείας, σφάζει φθόγγων σιωπές, σιάζοντας σφάλματα εγγενή, σαρκάζει κι όχι λιγότερο συχνά αυτοσαρκάζεται στο τούνελ που η ίδια χτίζει με υλικά τούβλα του σώματος, λάσπη ερώτων περιπλάνησης σε γόνιμα τοπία γλωσσικά· όπου συμπλέκονται, συμπλέοντας, η επι –βράδυνση στο αρχικό ερέθισμα, η μέθη μιας ανά-γνωσης σεπτά κυτταρικής, κι όταν τα όνειρα διεκδικούν την ίδια τους ταυτότητα, τότες η έκρηξη όχι σαν «στείρα επανάληψη εννοιών, τρόπων, συνδυασμών» αποκαθαίρει ακόμα και την ποίηση, εγκαθιδρύοντας αέναον την επ- ανακάλυψή της.
Μια ποιητική της εσωστρέφειας, μια δύσκαμπτη του βάθους επιφάνεια ν’ αφήνει φως στις φούχτες μας το χνούδι της, ν’ ανοίγει στην ανάπλαση τη γνώση φθονερή: Λίγη φθορά για γούρι!
* Ο Κ. Θ. Ριζάκης είναι ποιητής
❃ ❃ ❃ ❃
ii. Ποιήματα που ερωτεύεσαι….
Γράφει η Αθανασία Τσιοτινού // *
Δοκιμάζοντας τα ποιήματα της Ασημίνας Ξηρογιάννη, διαπίστωσα ότι τα ποιήματα έγιναν δρόμος, έγιναν φως, χόρεψαν, αλήτεψαν, ασκήτεψαν, μεταφράστηκαν σε έρωτα ή σε θάνατο, έγιναν θάλασσα, φλέρταραν το αόρατο κι εμπεριείχαν το ορατό. Τελικά, ερωτεύτηκα τα ποιήματα και αυτά ερωτεύτηκαν εμένα. Γιατί το ποίημα ερωτεύεται τον αναγνώστη!
Αυτό συμβαίνει με την ποίηση της Ασημίνας. Δεν μπορείς να μην ερωτευτείς τα ποιήματα. Όσο και ν’ αντισταθείς, η γοητεία τους σε παρασέρνει σε λεωφόρους, σε δρόμους, σε σοκάκια και σε γειτονιές. Κυτταρική μέθη, λοιπόν. Έκσταση που σε οδηγεί σε ταξίδια σ’ άλλες πολιτείες, σ’ άλλους πλανήτες και σ’ άλλα σύμπαντα, έρωτας γιατί στον αστερισμό του έρωτα ποντάρουμε τη ζωή μας.
Για να γράψεις ποίηση χρειάζεται να καίγεσαι μέσα σου και η ποιήτρια καίγεται, φλέγεται από την επιθυμία να μετουσιώσει σε λόγια τις σκέψεις και τα συναισθήματά της. Να βάζεις φωτιά στα παγόβουνα και η Ξηρογιάννη με την ποίησή της λιώνει τους πάγους, ξεπερνάει τον εαυτό της και αναδύεται στην επιφάνεια των πραγμάτων. Για να γράψεις ποίηση χρειάζεται το βλέμμα σου ν’ αρπάζεται. Να διαδίδεται σαν σπίρτο. Ραγδαία. Και το βλέμμα της είναι διεισδυτικό και πανταχού παρόν. Για να γράψεις ποίηση πρέπει οι λέξεις σου να εκπλήσσονται και να εκπλήσσουν. Μοιραία. Και οι λέξεις της Ξηρογιάννη διεγείρουν και τον πιο δύσκολο αναγνώστη, εκπλήσσοντας ευχάριστα.
Οι λέξεις φτωχές για να περιγράψουν τα συναισθήματα που ξεπηδούν μέσα από τα ποιήματα της ποιήτριας .Εγκλωβίζονται οι λέξεις. Στριμώχνονται μέσα στις σκιές. Υφαίνουν τη σιωπή. Δεν έχουμε λοιπόν παρά να εναρμονιστούμε με το ανείπωτο, γιατί το ξέρεις πια – και το ξέρουμε όλοι μας – ότι σε ένα άχρονο παρόν ανθίζουν τα ποιήματα. Η ποίηση τούτη μας βοηθάει να ξεπεράσουμε τα εμπόδια και τα προβλήματα της καθημερινότητας, αντιμετωπίζοντας τη ζωή μ’ ένα χαμόγελο. Γιατί το ξέρεις πια – και όλοι εμείς το ξέρουμε – ότι στην άκρη του χαμόγελου γκρεμίζονται οι πόνοι.
Λίγη φθορά για γούρι λοιπόν. Λίγη όχι πολλή. Φθορά, όπως τριβή, όπως διάβρωση. Όχι δημιουργία, όχι γέννηση. Αναδιάρθρωση ίσως. Φθορά, όπως φθαρμένο, παλιό. Παλιό όμως γνώριμο. Γεμάτο εμπειρίες, αναμνήσεις, μυρωδιές, γεύσεις, αρώματα και χρώματα. Και να το γούρι, μπρος στο αρχικό ερέθισμα, ονείρων γειωμένη νάρκη. Και να το γούρι που θα μας συντρέξει για να μην αφανιστούμε από το χάος. Η τέχνη που θα μας βοηθήσει να νικήσουμε το θάνατο. Η τέχνη και η ποίηση.
Μα εγώ θα πάρω μόνο δύο φέτες της φθοράς σου
Ίσα που να τις βάλω μες στο ποίημα.
Η μαγιά μου για την αναδιάρθρωση του κόσμου
Λίγη φθορά για γούρι.
Έτσι για να’ μαι περήφανη που παντρεύτηκα το χάος,
Αλλά δεν αφανίστηκα απ’ αυτό, ωστόσο.
Σαν ρέουν οι λέξεις όλα ανθίζουν. Ξεπερνιέται η άβυσσος. Κουβεντιάζεται η πληγή. Διαβάζοντας Ασημίνα Ξηρογιάννη, όχι μόνο κουβεντιάζεται αλλά και ξεχνιέται η πληγή. Ξεχνιούνται τα βάσανα και η δυστυχία. Μετριάζεται ο πόνος. Οι άγριες συγκινήσεις τιθασεύονται και οι στίχοι ευωδιάζουν όμορφα τριαντάφυλλα -κόκκινα- ερεθίζοντας και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη. Δεν ξέρω αν είμαι απαιτητικός αναγνώστης, αλλά η ποίηση της με κάνει καλύτερο άνθρωπο. Άλλωστε αυτός είναι ο σκοπός της τέχνης, να σε ανυψώσει. Η ποίηση της Ξηρογιάννη δεν μου ξυπνάει μόνο μνήμες, αλλά και με καλεί – μας καλεί – σε εσωτερικά ταξίδια, του μυαλού και της καρδιάς.
Λίγα ταξίδια στη ζωή μου έχω κάνει
και αυτά ποιητικά, κυρίως, τα λες
Και κάθε φορά που η καρδιά το δρόμο χάνει,
είναι οι λέξεις που αναδύονται ορθές.
Η ποίηση αυτή είναι αντίδοτο στη θλίψη και τη μελαγχολία που πολλές φορές μας επισκέπτεται χωρίς τη θέλησή μας, στη θλίψη και τη μελαγχολία που κατατρύχει την ύπαρξή μας, που μας συνθλίβει, δηλητηριάζοντας το παρόν μας και καταστρέφοντας το μέλλον μας.
Η θλίψη πάλι μου χτυπάει την πόρτα.
Τα περασμένα χρόνια
με είχε στείλει στα Τάρταρα
(άπειρη ήμουν και αφέθηκα)
Αφού γλύτωσα (από καθαρή τύχη ειν’ η αλήθεια)
Έμαθα με τον καιρό
Να την διαχειρίζομαι.
…………………………………
Ναι, η θλίψη πιο επίμονα από ποτέ μου χτυπάει την πόρτα.
Μα αυτή τη φορά δεν πρέπει να της ανοίξω.
Υπέροχη γραφή από μια ποιήτρια που πλέον έχει καθιερωθεί στις συνειδήσεις μας και στο ποιητικό σύμπαν και «γίγνεσθαι». Μια ποιήτρια που μ’ αυτή της συλλογή μάς υπενθυμίζει για μια ακόμη φορά ότι ήρθε και θα παραμείνει, μια ποιήτρια που γράφει με την ψυχή και την καρδιά.
Γιατί τα ποιήματα δεν γράφονται μόνο με λέξεις.
Ή, για να το θέσω αλλιώς – πιο σωστά, ίσως –
τα ποιήματα δεν γράφονται πρώτα με λέξεις.
Προηγείται εκείνη η διαδρομή της ψυχής,
η εσωτερική,
η μοναχική,
η εύφορη,
που θα φέρει – εν τέλει- μπροστά σου τις κατάλληλες λέξεις,
(κι εσύ θα αναλάβεις να τις συνδυάσεις, έτσι ώστε…)
Κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω ότι θάνατος και έρωτας συμβαδίζουν στην ποίηση της Ξηρογιάννη. Ο έρωτας ως αντίδοτο στο θάνατο, ο έρωτας ως κινητήρια δύναμη της ζωής, ο έρωτας και η ποίηση που βοηθάνε τον άνθρωπο να ξεχάσει τη θνητότητά του.
Κάθε βράδυ
πέφτουν οι αντιστάσεις
τα βλέφαρα χρωματίζονται στο σκοτάδι.
Ένα μυστήριο ξαγρυπνά
Που «ποίηση» λέγεται.
Κι όλα ερμηνεύονται αλλιώς
Κι όλα παίρνουν το όνομα ενός έρωτα
ή ενός θανάτου.
*Η Τσιοτινού Αθανασία είναι φιλόλογος, θεατρολόγος, Μed
❃ ❃ ❃ ❃
iii. ΛΙΓΗ ΦΘΟΡΑ ΓΙΑ ΓΟΥΡΙ
Συντάκτης: Αγγέλα Γαβρίλη
«Η μαγιά μου για την αναδιάρθρωση του κόσμου»
Παρακολουθώ την ποιητική πορεία της Ασημίνας Ξηρογιάννη τα τελευταία χρόνια και την εκτιμώ για το ταλέντο, τη γυναικεία ματιά της και την ευαισθησία της, αλλά οφείλω να ομολογήσω ότι η νέα της ποιητική συλλογή, με τον εξαιρετικό αυτό τίτλο, με κέρδισε απολύτως και ολοκληρωτικά από το πρώτο ποίημα έως το τελευταίο. Τρυφερότητα συναισθήματος, ομορφιά και πίκρα του έρωτα, «μυρωδιά» γυναίκας πραγματικής, υπαρκτής, όχι ιδεώδους, και κυρίως «μυρωδιά» ανθρώπινη, χωμάτινη, αληθινή. Κι αυτή η ποίηση, η ποίηση της πραγματικής ζωής, όπου ο αναγνώστης αναγνωρίζει τον εαυτό του στο πρόσωπο του ποιητή ή της ποιήτριας, είναι η ποίηση που αγαπώ πάντα και ξεχωρίζω. Γιατί καλά τα «μαλάματα» με τα οποία τη φορτώσαμε, καλοί οι διανοητικοί και οι λεκτικοί ακροβατισμοί και η άγρα εντυπώσεων, αλλά η ποίηση πρέπει να είναι σαν το ψωμί, για όλους.
Χωρισμένη σε τρεις ενότητες (Κυτταρική μέθη, Μπρος στο αρχικό ερέθισμα, Ονείρων γειωμένη νάρκη) η ποιητική συλλογή της Ασημίνας Ξηρογιάννη έχει προφανώς μια εσωτερική αρχιτεκτονική, καλά δομημένη: ο Έρωτας, η Ποίηση, η Γυναίκα, έτσι τουλάχιστον τις «διαβάζω» εγώ, τρεις ενότητες με ποιητική συγγενική, βασισμένη στην εικόνα και το συναίσθημα, αλλά και σουρεαλιστική στους συνειρμούς της που ξαφνιάζουν και εντυπώνονται στον αναγνώστη. Δεν λείπουν οι αναφορές σε ποιητές-τοτέμ όπως ο Κωνσταντίνος Καβάφης και η Μάτση Χατζηλαζάρου, αλλά και η απεύθυνση, ειδικά στην πρώτη ενότητα, σε έναν Ποιητή, χωρίς όνομα αλλά με μορφή ολοζώντανη, που αναδύεται μέσα από τους στίχους.
Αν έπρεπε να ξεχωρίσω κάποια ποιήματα θα επέλεγα την «Απλή αριθμητική», τον «Φόβο», την «Υπέρβαση», τη «Μοιραία συνάντηση», την «Ώρα της ποίησης», για να αναφέρω ενδεικτικά μερικά από μια συλλογή που αγάπησα στο σύνολό της. Και με ένα από αυτά που θα κρατήσω τους στίχους τους, θα κλείσω αυτή την παρουσίαση:
Χτυπήσαμε στην πλάτη όλα τα ξόρκια
Τραγουδήσαμε τον κορεσμό
ποίημα κάναμε την πλήξη
Επειδή ήμασταν εμείς
Επειδή με τα χέρια μας κεντήσαμε την αγάπη.
(«Επειδή ήμασταν εμείς»)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου